شفقنا- فتوا از صفات والای انسانی است. در اسلام از آقایان به نیکی ستایش شده است. تشیع خاستگاه نخستین فتوا و جوانمردی و کوفه زادگاه اوست. ظلم و ستم بنی امیه و سپس بنی عباس باعث شد که گروهی از آقایان گرد هم آیند و با پیروی از سیره مولای خود و گسترش اخلاق جوانمردی در بین مردم سعی در کمک به محرومان و مستضعفان داشته باشند.
خدمات زیادی به جامعه اسلامی کرده اند و دست بسیاری از ظالمان را کوتاه کرده و در لحظات حساس به فریاد مظلوم رسیده اند. اما در قرن دوم که اخلاق جاهلیت مانند نوشیدن مشروبات الکلی، بازی، آواز و مال و سرگرمی های نامناسب در میان جوانان رواج یافت، گروهی آنها را از لوازم زیبایی و فضیلت و آلوده دانستند. این کیفیت مطلوب
امام صادق (ع) از این انحراف دوری می کند. ابی کتاده کومی گوید: با امام صادق (ع) درباره فتوا صحبت کردیم.
حضرت فرمود:
«آیا فتوا را زشت می‌دانی؟» همانا فتوا و اخلاق غذای بزرگ است و هدایایی داده می شود و همچنین انجام کار نیک و پرهیز از آزار دیگران. اما آنچه الان در جامعه وجود دارد فتوا نیست، فسق است.
پس گفت: مروت چیست؟
گفتم: نمی دانیم.
گفت: مروت: سفره پهن كردن
و این بخشش است. ” (1)
در ترجمه حدیثی از امام صادق (ع) در همین باب آمده است:
عده ای بحث حضور امام صادق را در موضوع فتوا مطرح کردند. گفت: «آیا فتوا را غیر اخلاقی می‌دانی؟» گفتیم نمی دانیم. گفت مردانگی آن است که سفره را در خانه اش پهن کند. در مورد سفر توشه بسیار نیکو و بخشش از جانب ایشان با یاران و حجاب از رفقا بعد از جدایی و شوخی های بسیار که موجب تسبیح خداوند متعال نمی شود، فرمود واقعاً خداوند جد مرا فرستاد تا بنده را عنایت کند. به قدری که یاری هست به بهشت فرود می آید به همان اندازه که قیمت و صبر به اندازه مصیبت سنگین است. (2)
PS:
(1): گزیده شفقنا از مقاله رسالت دانشمندان در احیای ارزشها
(۲) منتخب آثار رحمتنا (به حق) / ترجمه کمره ای